2 Temmuz 2024 tarihli 32590 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7518 sayılı Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Kanun”) ile birlikte, düzenlenmesi uzun zamandır Türkiye’nin gündeminde olan kripto varlıklara ilişkin hükümler mevzuata girmiştir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne kanun teklifi için sunulan genel gerekçede, blok zincir ve şifreleme gibi teknolojilerin getirdiği imkanlarla birlikte çeşitli özellikler bakımından mevcut finansal sistemdeki varlıklardan belirgin şekilde farklılaştığı belirtilen kripto varlıkların kullanımının hem küresel hem de ulusal çapta katlanarak yaygınlaştığı ve uluslararası örneklerle paralel olarak ülkemizde de platformların düzenleme altına alınması gerektiğinin kabul gördüğü ve söz konusu kanun ile blok zincir teknolojisinin değil, bu teknolojiye dayanmakta olan kripto varlıkların platformlar nezdindeki alım satım faaliyetlerinin düzenlenmesinin amaçlandığı belirtilmiştir.
Bu kapsamda, söz konusu Kanun ile Sermaye Piyasası Kanunu’nda (“SerPK”) aşağıdaki temel hususlara yönelik değişiklikler yapılmıştır:
- Cüzdan, kripto varlık, kripto varlık hizmet sağlayıcı, kripto varlık saklama hizmeti, platform tanımları eklenmiştir. Kripto varlıkların “dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak elektronik olarak oluşturulup saklanabilen, dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan ve değer veya hak ifade edebilen gayri maddi varlıklar” olarak, kripto varlık saklama hizmeti sağlayıcıların ise “platformlar, kripto varlık saklama hizmeti sağlayan kuruluşlar ve bu Kanuna [SerPK] dayanılarak yapılacak düzenlemelerde kripto varlıkların ilk satış ya da dağıtımı dâhil olmak üzere kripto varlıklarla ilgili olarak hizmet sağlamak üzere belirlenmiş diğer kuruluşlar” olarak geniş şekilde tanımlanması dikkat çekmektedir.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcıları ve kripto varlıklara ilişkin hükümler ile kripto varlık hizmet sağlayıcıların faaliyetlerine ve kripto varlıkların transfer ve saklanmasına ilişkin esasları içeren hükümler eklenmiştir. Özetle, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kurulmaları, faaliyet göstermeleri ve pay devirleri için Sermaye Piyasası Kurulundan (“Kurul”) izin almaları zorunlu hale gelmiştir. Kurulun söz konusu faaliyetlere izin verirken bilgi sistemleri ve teknolojik altyapılar konularında Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun (“TÜBİTAK”) belirleyeceği kriterlere ve gerekli diğer kurum ve kuruluşların görüşlerine uygunluğun baz alınacağı belirtilmiştir.
- Kurul’a, sermaye piyasası araçlarının kripto varlık olarak ihracına ve kripto varlık hizmet sağlayıcıları tarafından sunulan elektronik ortamda kayden izlenmesine ilişkin esasları belirleme ve gerektiğinde elektronik ortamdaki kayıtlar ile MKK sistemi arasında entegrasyonu zorunlu tutabilme yetkisi tanınmıştır.
- Türkiye Sermaye Piyasaları Birliğine üye olmak için başvurmak zorunda olan taraflar arasına kitle fonlama platformları ve kripto varlık hizmet sağlayıcıları eklenmiştir.
- İzinsiz sermaye piyasası faaliyetlerinin internet aracılığı ile yürütüldüğünün tespiti durumunda söz konusu yayınlarla ilgili ilişkin içerik çıkarma ve/veya erişim engellenmesi kararının Kurul tarafından verilip uygulanmak üzere Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderileceği öngörülmüştür.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının faaliyetlerinde uygulanacak tedbirler ve kripto varlık hizmet sağlayıcılarının denetimi ve uygulanacak yaptırımlar eklenmiştir.
- Sermaye piyasası suçları arasına izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti, kripto varlık hizmet sağlayıcılarda zimmet suçları eklenmiş, kripto varlıklara ilişkin şahsi sorumluluk ve kripto varlıkların zimmet suçuna özel soruşturma usulü hükümleri eklenmiştir.
- Her yıl platformların bir önceki yıl faiz gelirleri hariç tüm gelirlerinin yüzde birinin Kurul’a, yüzde birinin de blok zincir ve ilgili bilişim teknolojilerinin geliştirilmesinde kullanılmak üzere TÜBİTAK bütçesine ilgili yılın mayıs ayı sonuna kadar ödenerek gelir olarak kaydedileceği ve bu ödemelere ilişkin diğer esasların Kurulca belirleneceği eklenmiştir.
Önümüzdeki süreçte neler olacak?
Kanun Geçici Madde 11 uyarınca, ilgili değişikliklerin uygulanması için çıkarılacak ikincil düzenlemeler altı ay içerisinde yürürlüğe konulacaktır.
- Yurt dışında yerleşik kripto varlık hizmet sağlayıcılarının Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik faaliyetlerini üç ay içerisinde sonlandırma zorunluluğu bulunmaktadır.
- Halihazırda Türkiye’de kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti yürütenlerin:
- Faaliyetlerine devam etmek istemeleri durumunda bir ay içerisinde gerekli belgelerle Kurula başvuruda bulunarak, faaliyet izni almak üzere başvuruda bulunmaları gerekmektedir.
- Faaliyet izni almak üzere başvuruda bulunulmaması durumunda ilgili şirketlerin üç ay içerisinde tasfiye kararı almaları gerektiği ve bu süreçte yeni müşteri almayacaklarına dair beyan sunmaları gerekmektedir.
- Müşterilerin kripto varlıkları nakde veya nakdi kripto varlığa çevirebilmelerine ve kripto varlıkların transferinin gerçekleştirilmesine imkân veren Türkiye’de yerleşik ATM ve benzeri elektronik işlem cihazlarının faaliyetlerinin, Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içerisinde sonlandırılması gerekmektedir. Faaliyetini sonlandırmayan ATM’ler yetkili idareler tarafından kapatılacaktır.
- Platform gelirleri üzerinden Kurul ve TÜBİTAK bütçesine gelir kayıtları, 2024 gelirleri üzerinden 2025 yılında kaydedilmeye başlanacaktır.
Kanunun Resmî Gazete’de yayımlanmasının ardından Sermaye Piyasası Kurulu, 2 Temmuz 2024’te konuya ilişkin ilk duyurusunu yayımlamıştır.
Söz konusu duyuruda, Geçici Madde 11 ile paralel olarak, önümüzdeki süreçteki aksiyonlara ilişkin önemli tarihler belirtilmiş ve ilgili aksiyonların alınmaması halinde yaptırımların söz konusu olacağının altı çizilmiştir. Bu kapsamda, ikincil düzenlemeler yürürlüğe konulana kadar kripto varlık hizmet sağlayıcıları bakımından ilk aşamada aşağıdaki tarihler dikkat çekmektedir:
Konuya ilişkin daha fazla bilgi almak için, bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Legal disclaimer: The information provided in this note is intended for informational purposes only and does not constitute legal advice.
