Kripto varlık hizmet sağlayıcıları ve kripto varlıklara ilişkin hükümleri mevzuata entegre eden 2 Temmuz 2024 tarihli 32590 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7518 sayılı Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un (“Kanun”) yayımlanmasının ardından, Sermaye Piyasası Kurulu (“Kurul”), kripto varlık hizmet sağlayıcıları için çerçeveyi somutlaştıracak çalışmalarına hızla devam etmektedir.
2 Temmuz 2024: 7518 sayılı Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
2 Temmuz 2024: Kurul, Kanun Geçici Madde 11 uyarınca kripto varlık hizmet sağlayıcıları için önemli tarihleri ve yaptırımlara ilişkin ilk duyurusunu yayımlamıştır.
5 Ağustos 2024: Kurul, 2 Temmuz 2024 tarihli duyurusu kapsamında faaliyette bulunacak ve faaliyetlerini tasfiye edecek aktörlere ilişkin geçici listesini yayımlamıştır.
8 Ağustos 2024: Kurul, 2024/38 sayılı Bülteni ile platformların kuruluş şartları, kurucu, ortak ve yöneticilerine ilişkin şartları ve Kurul’a başvuru için gerekli hususları içeren 8 Ağustos 2024 tarih ve 42/1259 sayılı İlke kararını yayımlamıştır.
Kanun kapsamında, halihazırda Türkiye’de kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti yürütenlerin bir ay içerisinde gerekli belgelerle Kurula başvurmaları, faaliyet izni almak üzere başvuruda bulunmayacak olan kuruluşların ise yine bir ay içerisinde tasfiye kararı almaları gerektiği belirtilmiştir. İlgili sürelerin 2 Ağustos 2024 tarihinde sona ermesi üzerine Kurul 5 Ağustos 2024 tarihli duyurusunda faaliyette bulunanlar geçici listesi ve tasfiye beyanında bulunanlar geçici listesini yayımlamıştır.
Yayımlanan faaliyette bulunanlar geçici listesi kapsamında 47 adet kuruluşa yer verilmiştir. Ancak Kurul, faaliyette bulunanlar listesinin varlığının, bu listede yer alan kuruluşların ilgili mevzuat uyarınca yetkilendirildiği anlamına gelmediğinin altını çizmiştir. Aynı duyuruda yer alan tasfiye beyanında bulunanlar geçici listesi kapsamında 3 adet kuruluşa yer verilmiştir.
08 Ağustos 2024 tarih ve 42/1259 sayılı Kurul İlke kararında Kurul, Kanun’un Geçici 11. Maddesi kapsamında belirtilen bir aylık süre zarfında kendisine sunulan bilgi ve belgeleri değerlendirerek şirketlerin sermaye yapıları, organizasyonları, bilgi işlem ve cüzdan teknolojileri, müşteri sayıları ve saklama bakiyeleri gibi temel konular hakkında bir sektör profili oluşturulduğunu ve bu kapsamda kuruluş başvurularında yer alması gereken temel ilke ve esasların belirlendiğinin altını çizmiştir.
Platformların kuruluş izni alabilmeleri için gerekli şartlar arasında:
- Platformların anonim ortaklık şeklinde kurulmaları,
- Paylarının tamamının nama yazılı olması,
- Paylarının nakit karşılığı çıkarılması,
- Asgari 50.000.000 TL sermayesinin tamamının nakden ödenmiş olması ve özsermayesinin bu tutardan az olmaması[1],
- Esas sözleşmelerinin Kanun ve ilgili düzenlemelerde yer alan hükümlere uygun olması,
- Kurucularının Kanun’da ve ilgili düzenlemelerde belirtilen şartları haiz olması,
- Ticaret unvanlarında sunacakları hizmetleri göstermesi amacıyla “kripto varlık alım satım platformu” ibaresinin yer alması,
- Esas sözleşmesinde işletme konusunun münhasıran kripto varlık alım satım, ilk satış ya da dağıtım, takas, transfer ve bunların gerektirdiği saklama işlemlerinin bir veya daha fazlasının gerçekleştirilmesi olarak belirlenmiş olması,
- Yönetim kurulunun asgari olarak üç üyeden oluşması,
- Ortaklık yapısının şeffaf ve açık olması, gerektiği belirtilmiştir.
Platformların kurucuları, ortakları ve yöneticilerinin ise:
- Müflis olmaması, konkordato ilan etmiş olmaması, uzlaşma suretiyle yeniden yapılandırma başvurusunun tasdik edilmiş olmaması ya da hakkında iflasın ertelenmesi kararı verilmiş olmaması,
- Tasfiyeye tabi tutulan bankerler ile iradi tasfiye haricinde faaliyet izni iptal edilmiş faktoring, finansal kiralama, finansman, tasarruf finansman, varlık yönetim, sigorta, reasürans, emeklilik şirketleri ve ödeme sistemi işleticileri, ödeme hizmeti sağlayıcıları ile para ve sermaye piyasalarında faaliyet gösteren kurumlarda doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya daha fazla paya sahip olmaması veya kontrolü elinde bulundurmaması,
- Taksirli suçlar hariç olmak üzere affa uğramış olsalar bile mülga 1/3/1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanunu, 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu veya diğer kanunlar uyarınca basit veya nitelikli zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlar ile istimal ve istihlâk kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık suçlarından, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, bilişim sistemini engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme, banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçlarından, terörizmin finansmanı ve 27/12/2020 tarihli ve 7262 sayılı Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanunun 5 inci maddesinde sayılan suçlardan veya Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlar ile egemenlik alametlerine ve organlarının saygınlığına karşı suçlardan, Devletin güvenliğine karşı suçlardan, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine ve milli savunmaya karşı suçlardan, Devlet sırlarını açığa vurma suçu ile Devlet sırlarına karşı suçlardan ve casusluktan, yabancı devletlerle olan ilişkilere karşı suçlardan, 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamındaki suçlardan, vergi kaçakçılığı suçlarından veya bu suçlara iştirakten hükümlü bulunmaması, kasten işlenen bir suçtan dolayı beş yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına mahkûm olmaması ya da bu Kanunda yazılı suçlardan kesinleşmiş mahkûmiyetinin bulunmaması,
- Kanunun 101 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca işlem yasaklı olmaması,
- Gerekli mali güç ve işin gerektirdiği dürüstlük ve itibara sahip bulunması,
- Faaliyet izinlerinden biri Kurulca iptal edilmiş kuruluşlarda, bu müeyyideyi gerektiren olayda sorumluluğu bulunan kişilerden olmaması, gerektiği belirtilmiştir.
Yukarıda sayılan şartların:
- Platformların dağıtılabilir kârının yarısından fazlasını tek başına alma hakkını haiz olan veya şirket esas sözleşmesi uyarınca yönetim kurulunda üye sayısının yarısından fazlasını seçme veya aday gösterme şeklinde temsil edilme hakkına sahip olan gerçek kişiler,
- Platformların tüzel kişi kurucu ortaklarının sermayesinin veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya daha fazlasını temsil eden payları ile bu oranın altında olsa dahi yönetim kurulunda temsil edilme hakkı veren imtiyazlı paylarına sahip ortaklar,
- Kuruluştan sonraki ortaklık yapısı değişikliklerinde, platformların sermayesinin veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya daha fazlasını temsil eden payları ile bu oranın altında olsa dahi yönetim kurulunda temsil edilme hakkı veren imtiyazlı paylarına sahip tüzel kişi ortaklarının, sermayesinin veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya daha fazlasını temsil eden payları ile bu oranın altında olsa dahi yönetim kurulunda temsil edilme hakkı veren imtiyazlı paylarına sahip ortaklar,
tarafından da sağlanması gerekmektedir. Bu kişilerin, yukarıda belirtilen kriterleri sağlamadıkları durumda, sahip oldukları payları, kriterleri sağlayan kişilere altı ay içinde devretmeleri gerekmektedir. Söz konusu süre içinde devredilecek paylara düşen oy haklarının kimlerce ve nasıl kullanılacağı Kurul tarafından belirlenecektir.
İlke kararının tanımı kapsamında yöneticiler:
- Yönetim kurulu üyeleri,
- Genel müdür,
- Genel müdür yardımcısı,
- Unvanı fark etmeksizin yetki ve görevleri itibarıyla genel müdüre ve genel müdür yardımcısına denk konumda görev yapan veya platformu temsile yetkili kılınmış personel, olarak tanımlanmaktadır.
Bu kişilerin sayılan kriterler arasında yer alan mali güç şartı hariç ortaklar için öngörülen şartları taşımaları zorunludur. Ayrıca, yönetim kurulu üyelerinin çoğunluğunun 4 yıllık lisans eğitimi veren okullardan mezun olmaları gerekmektedir.
Önümüzdeki süreçte neler olacak?
Belirtmek gereklidir ki, Kurul, 2 Temmuz 2024 tarihli duyurusunun ekleri arasında Ek-2’de yer verilen bilgi formunu göndermeyen ve Ek-1 başvuru belgeleri arasında aşağıdaki hususlara ilişkin açıklama ve belgeleri eksik ya da yetersiz iletenlerin başvurularını işlemden kaldıracaktır.
| Bilgi Formunda Yer Alan Bilgiler | Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıların Kurula Yapacakları Başvuru ile Birlikte Gönderilmesi Gereken Belgeler |
|
Şirket Bilgileri:
|
Şirketin kullandığı bilgi sistemleri altyapısına yönelik açıklamalar ve ilgili belgeler |
| Geçmiş Dönemlere İlişkin net kar/zarar, faiz gelirleri hariç gelirler, öz sermaye ve aktif toplam bilanço kalemleri | Şirketin müşteri varlıklarının korunmasına ilişkin süreç ve araçlarına yönelik açıklamalar ve ilgili belgeler |
| İştiraklere ilişkin bilgiler (iştirak unvanı, faaliyet türü, sermaye miktarı ve hisse tutarı) | Şirketin yapılan işlemlerin blokzinciri sistemine işlenmesine ilişkin süreçlere yönelik açıklamalar ve ilgili belgeler |
| Çalıştığı bankalar, mevduat ve kredilere ilişkin bilgiler | Şirketin diğer iç ve dış sistemlerle yapılmış entegrasyonlarına yönelik açıklamalar ve ilgili belgeler |
| Bankalar dışında diğer gerçek ve tüzel kişilere borçlar, söz konusu alacaklıların kimliği ve alacağın türü, miktarı ve vadesine ilişkin bilgiler | Şirketin operasyon ve raporlama süreçlerine yönelik açıklamalar ve ilgili belgeler |
| Şirketin veya şirket sermayesinin yüzde 10’undan fazlasına sahip gerçek ve tüzel kişilerin son beş yıl içerisinde yurt içi veya yurt dışı bankalardan kullandığı kredilerin yasal takibe uğrayıp uğramadığına ilişkin açıklamalar | Şirketin risk yönetim süreçlerinin işleyişine yönelik açıklamalar ve ilgili belgeler |
| Şirketin ve/veya şirket ortaklarının halen taraf olduğu önemli hukuki ihtilaflar hakkında ayrıntılı açıklamalar | Şirketin saklama alt yapısına ilişkin olarak:
ilişkin hususları içeren açıklamalar ve belgeler |
| Şirketin ortaklık yapısına ilişkin bilgiler (ortağın adı/ticaret unvanı, pay tutarı ve pay oranları) | |
| Tüzel kişi ortağın ortaklık yapısına ilişkin bilgiler (ortağın adı/ticaret unvanı, pay tutarı ve pay oranları) | |
| Şirketin yönetim kurulu üyeleri, genel müdürü ve genel müdür yardımcılarına ilişkin ad-soyad ve görev açıklamaları | |
| Müşterilere ilişkin bilgiler (müşteri sayısı ve bakiyeli müşteri sayısı) | |
| Personele ilişkin bilgiler (personel türü ve sayısına ilişkin bilgiler) | |
Saklama bilgileri:
|
|
|
Şirket belgeleri:
|
Bu belgeler dışındaki belgelerin eksik olması durumunda, söz konusu eksikliklerin, talep tarihinden itibaren en geç 15 işgünü içerisinde tamamlanarak Kurula iletilmesi ilgili şirketler “Faaliyette Bulunanlar Listesi”ne eklenebilecektir. Belgelerin talep edilen nitelikte ve sürede iletilmemesi halinde başvurular işlemden kaldırılacaktır.
Başvuruları işleme alınmayan ya da işlemden kaldırılan şirketler, Kanun’daki platform tanımı kapsamında faaliyetlerde bulunamayacaklardır. Ancak İlke kararındaki şartların sağlanması durumunda yeniden başvuruda bulunmaları mümkündür.
Faaliyette Bulunanlar Listesi’nde yer alan veya alacak şirketlerin, İlke kararındaki öngörülen şartları sağlayarak 8 Kasım 2024 tarihine kadar Kurul’a başvurmaları gerekmektedir. Söz konusu şirketler, faaliyetlerine, Kurul’un faaliyet şartlarına ilişkin düzenlemeleri yürürlüğe girene kadar devam edebileceklerdir.
Belirtmek gereklidir ki, kuruluş izninin alınması, Kanun’un kuruluşla ilgili düzenlemelerine uyum sağlanması amacı taşıyıp, faaliyete başlanması için yeterli olmayacaktır. Kuruluş izni alan şirketlerin Kurulca belirlenecek faaliyet ilke ve esasları kapsamında faaliyet izni almak üzere Kurula ayrıca başvurması gerekecektir.
Önümüzdeki süreçte bu alandaki mevzuat çalışmaları ve bunlara uyum faaliyetlerinin ve benzer bir hızla devam edeceği öngörülmektedir. Kanun Geçici Madde 11 uyarınca, ilgili değişikliklerin uygulanması için çıkarılacak ikincil düzenlemelerin altı ay içerisinde yürürlüğe konulacağının belirtilmesi de göz önüne alındığında, ikincil düzenlemeler kapsamında faaliyette bulunmak isteyen kripto varlık hizmet sağlayıcıları için gereken lisans süreçlerine ilişkin kriterler de somutlaştırılacaktır.
—–
[1] Bu şart uyarınca belirlenen tutarlar faaliyet esaslarına yönelik çıkarılacak düzenlemeler kapsamında artırılabilecektir.
Konuya ilişkin daha fazla bilgi almak için, bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Yasal uyarı: Bu bilgilendirme notu, yalnızca hukuki gelişmelere yönelik bilgilendirme amacı taşımaktadır. Hukuki tavsiye ya da reklam teşkil etmemektedir.
